Câu hỏi tu từ là gì sẽ có tất cả những điều mà bạn quan tâm ngay sau đây. Có thể nói, câu hỏi tu từ là câu có hình thức nghi vấn nhưng không đòi hỏi trả lời.
1. Khái niệm về câu hỏi tu từ là gì?
Về câu hỏi tu từ, chúng ta cần chú ý đến khái niệm câu hỏi tu từ là gì và đặc điểm của câu hỏi tu từ.
Câu hỏi tu từ là câu hỏi do con người đặt ra nhưng không định hướng tìm câu trả lời. Đồng thời, cũng có thể câu trả lời đã tồn tại trong câu hỏi được hỏi. Dưới đây là ví dụ về câu hỏi tu từ và tác dụng , mời bạn đến với các giải pháp hàng đầu để tìm hiểu!
Trả lời:
Ví dụ về câu hỏi tu từ:
+ bây giờ mận hỏi
Có lối vào vườn hồng không?
+ sóng bắt đầu bằng gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Nhưng điều gì đã xảy ra với tôi?
+ Niềm vui trong cuộc sống của tôi đã biến đi đâu?
– Vai trò của câu hỏi tu từ là nhấn mạnh ý người nói muốn diễn đạt. Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng các câu hỏi tu được đưa ra nhằm tập trung sự chú ý của người nghe hoặc người đọc vào một mục đích cụ thể. Về hình thức nó là một câu hỏi tu từ, nhưng về bản chất nó là một câu khẳng định hoặc phủ định tình cảm.
Những câu kiểu này thường được sử dụng nhiều trong các văn bản nghệ thuật. Nó làm cho văn bản trở nên sống động và mang đến cho người đọc những tưởng tượng thú vị. Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta cũng có thể bắt gặp những câu hỏi tu từ trong đối thoại.
Câu hỏi tu từ là gì?
Câu hỏi tu từ là câu hỏi không yêu cầu câu trả lời. Đó là một câu hỏi hướng tâm trí của người đọc đến một thứ gì đó để tăng trí tưởng tượng của người đọc. Và nâng cao tính biểu cảm của đoạn thơ, bài văn.
Câu hỏi tu từ là một dạng câu hỏi được sử dụng rất nhiều trong văn học nghệ thuật. Những câu hỏi như vậy không nhằm mục đích tìm kiếm câu trả lời hoặc làm rõ các vấn đề. Nhưng phải nhắc lại, nhấn mạnh những gì người nói muốn truyền đạt.
Trong câu hỏi tu từ, nghĩa của câu hỏi vẫn chưa quan trọng, còn nghĩa bổ sung là ý mà người viết (người nói) muốn nhấn mạnh và người đọc (người nghe) cần lưu ý. Hỏi là một biểu hiện, không phải là một mục tiêu. ”
“Cách truyền thống để kiểm tra câu hỏi là đề cập đến hiện tượng trong câu hỏi tu từ. Đó là cách sử dụng câu hỏi không yêu cầu câu trả lời, thường hỏi những gì đã biết để khơi dậy hứng thú và đưa văn bản vào cuộc sống.
Ví dụ về câu hỏi tu từ trong thơ:
Bạn là ai? Cô gái hay cô tiên?
Có thể thấy câu hỏi tu từ trên, tác giả không cần hỏi cũng biết. Mục đích của đoạn thơ trên là để thở dài và khẳng định vẻ đẹp của người con gái.
Đặc điểm của câu hỏi tu từ
Câu hỏi tu từ có dạng câu nghi vấn có dấu chấm hỏi ở cuối câu.
Nó luôn bao hàm một số nội dung phán đoán, có thể tích cực hoặc tiêu cực đối với nội dung phán đoán của người hỏi.
Dùng để khẳng định và nhấn mạnh điểm người nói muốn diễn đạt. Hay dùng theo nghĩa bóng là nói lái đi để bày tỏ sự chỉ trích một điều gì đó.
– Câu hỏi tu từ luôn hàm ý đánh giá tiêu cực hoặc tích cực của người hỏi.
– Người ta dùng câu hỏi tu từ để khẳng định và nhấn mạnh điều muốn nói. Hoặc sử dụng câu hỏi tu từ theo cách nói ẩn dụ, nói đi để thể hiện sự không đồng tình với điều gì đó.
– Câu hỏi tu từ có chứa từ phủ định nhưng có hàm ý khẳng định mệnh đề tương ứng. Ngược lại, một câu không có sự phủ định nhưng lại ngầm thể hiện sự phủ định của mệnh đề tương ứng.
– Câu hỏi tu từ bao gồm câu hỏi tu từ giá trị phủ định và câu hỏi tu từ phản giá trị.
Tóm lại, hãy sử dụng những câu hỏi tu từ để tạo tác động tức thì nếu người nghe hiểu được. Nếu họ không hiểu, câu hỏi tu từ là vô ích.
1.1. Định nghĩa câu hỏi tu từ
Câu hỏi tu từ là những câu hỏi được đặt ra, nhưng không được thiết kế để tìm kiếm câu trả lời hoặc câu trả lời đã có trong câu hỏi, để nhấn mạnh những gì người dùng muốn truyền đạt. Đặt câu hỏi tu từ để tập trung người nghe và người đọc vào một mục đích cụ thể. Vì vậy, một câu hỏi tu từ về hình thức là một câu hỏi, nhưng thực chất là một câu phủ định hoặc khẳng định tình cảm.
Những câu văn như vậy thường được dùng trong văn bản nghệ thuật và có tác dụng làm sống động văn bản, gợi cho người đọc trí tưởng tượng thú vị. Trong cuộc sống hàng ngày, người ta bắt gặp những câu hỏi tu từ được mọi người sử dụng trong giao tiếp.
Trong tiếng Anh, câu hỏi tu từ là câu hỏi dùng để gây ấn tượng, thay vì chờ đợi câu trả lời từ người hỏi.
Vậy thì câu hỏi tu từ trong tiếng Anh cũng có tác dụng tương tự như tiếng Việt đúng không?
1.2. Đặc điểm của câu hỏi tu từ
Câu hỏi tu từ có những đặc điểm bạn cần nhớ để phân biệt với các loại câu khác, bao gồm:
* Câu hỏi tu từ được thể hiện dưới dạng câu nghi vấn, cuối câu có dấu chấm hỏi.
* Câu hỏi tu từ luôn hàm ý đánh giá tiêu cực hay tích cực của người hỏi.
* Người ta dùng câu hỏi tu từ để khẳng định và nhấn mạnh điều muốn nói. Hoặc sử dụng câu hỏi tu từ theo lối ẩn dụ, nói đi để thể hiện sự không đồng tình với điều gì đó.* Câu hỏi tu từ có chứa từ phủ định nhưng có hàm ý khẳng định nội dung mệnh đề tương ứng. Ngược lại, một câu không có sự phủ định nhưng lại ngầm thể hiện sự phủ định của mệnh đề tương ứng.
* Câu hỏi tu từ bao gồm câu hỏi tu từ giá trị phủ định và câu hỏi tu từ phản giá trị.
Tóm lại, hãy sử dụng những câu hỏi tu từ để gây tác động tức thì nếu người nghe hiểu được. Nếu họ không hiểu, câu hỏi tu từ là vô ích.
2. Phân biệt câu hỏi tu từ với biện pháp tu từ
Nếu câu hỏi tu từ là câu hỏi được đặt ra nhằm mục đích nhấn mạnh vào hàm ý nhất định nào đó mà không đòi hỏi câu trả lời. Trong khi đó, biện pháp tu từ dùng trong văn nói và viết bằng cách sử dụng ngôn ngữ một cách đặc biệt, khác thường trong một đơn vị ngôn ngữ về từ, câu hay văn bản trong ngữ cảnh nhất định nhằm tăng sức gợi cảm, gợi hình cho diễn đạt, tạo ấn tượng với người đọc về một cảm xúc, một hình ảnh hay câu chuyện trong tác phẩm.
Biện pháp tu từ được người ta dùng nhằm mục đích tạo nên những giá trị biểu cảm, biểu đạt đặc biệt so với cách sử dụng ngôn ngữ thông thường. Bạn có thể tìm thấy biện pháp tu từ trong văn bản gồm biện pháp tu từ về từ và biện pháp tu từ về cú pháp.
Trong đó, biện pháp tu từ trong văn bản nghệ thuật được sử dụng rất đa dạng và phong phú. Những người nghệ sĩ của ngôn từ thường áp dụng các biện pháp tu từ trong văn bản để tăng tính nghệ thuật cho tác phẩm của mình, góp phần tạo nên dấu ấn cá nhân cho tác phẩm.
Biện pháp tu từ bao gồm biện pháp tu từ về cú pháp và biện pháp tu từ về từ với nhiều loại khác nhau.
2.1. Một số biện pháp tu từ về từ
Sau đây là các biện pháp tu từ về từ thường gặp:
- Biện pháp tu từ so sánh
- Biện pháp tu từ nhân hóa
- Biện pháp tu từ ẩn dụ
- Biện pháp tu từ hoán dụ
- Biện pháp tu từ điệp ngữ
- Biện pháp tu từ nói quá
- Biện pháp tu từ nói giảm nói tránh
- Biện pháp tu từ chơi chữ
- Biện pháp tu từ tương phản
- Biện pháp tu từ điệp từ điệp ngữ
Như vậy, biện pháp tu từ rất đa dạng so với câu hỏi tu từ và được sử dụng mang tính nghệ thuật cao trong các tác phẩm văn học làm gia tăng tính biểu đạt, biểu cảm cũng như tạo sự hấp dẫn cho các tác phẩm.
2.2. Một số biện pháp tu từ về cú pháp
Sau đây là những biện pháp tu từ về cú pháp thường gặp:
- Biện pháp tu từ về cú pháp dưới dạng câu hỏi tu từ
- Biện pháp tu từ về cú pháp dưới dạng đảo trật tự cú pháp hay còn gọi là đảo ngữ
- Biện pháp tu từ về cú pháp dưới dạng liệt kê
- Biện pháp tu từ về cú pháp dưới dạng câu đặc biệt.
- Biện pháp tu từ về cú pháp dưới dạng điệp cấu trúc câu
3. Phân biệt câu hỏi tu từ với câu hỏi thường
So với câu hỏi tu từ, câu hỏi thường là câu dùng để hỏi thông tin nhằm mục đích làm sáng tỏ một nội dung nào đó mà người hỏi chờ đợi câu trả lời từ người được hỏi. Do đó, trong câu nghi vấn sẽ gồm ít nhất 2 chủ thể là người hỏi và người được hỏi. Đó là câu hỏi trực tiếp, trong đó người hỏi nêu câu hỏi còn người được hỏi nghe câu hỏi và trả lời. Hoặc là câu hỏi gián tiếp qua một công cụ nào đó như nêu câu hỏi qua thư và câu trả lời qua thư từ người được hỏi. Câu nghi vấn thường được dùng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày.
Trong khi đó, câu hỏi tu từ được dùng nhiều trong lĩnh vực văn học – nghệ thuật, được người hỏi đưa ra không nhằm mục đích tìm hiểu, muốn làm rõ vấn đề cũng như không cần câu trả lời mà chỉ nhằm mục đích khẳng định, nhấn mạnh nội dung nào đó mà tác giả muốn gửi gắm qua câu hỏi ấy. Đối với câu hỏi tu từ, có thể xác định người đặt câu hỏi nhưng không xác định rõ người được hỏi là ai.
Câu nghi vấn có nhiều kiểu câu nghi vấn khác nhau, tác giả Cao Xuanhao (2004) chia câu nghi vấn thành các kiểu câu nghi vấn tiếng Việt như sau:
* Các vấn đề pháp lý bao gồm:
+ câu hỏi có / không
+ Một câu hỏi cụ thể giống như một câu nói có thành phần nghi vấn.
+ giới hạn vấn đề
+ Câu hỏi Metalanguage bắt đầu bằng “có” và kết thúc bằng “không”
+ Câu hỏi bắt nguồn với “có đúng không” / (có) / không / không / con nhộng / tại sao / hả?
+ Câu cuối câu hay và hay.
* Câu hỏi cầu khiến không mong đợi thông tin, mà muốn hỏi người khác một cách không lời.
* Câu hỏi có giá trị tích cực, chẳng hạn như một từ ở cuối câu? ai? Nhưng còn gì nữa? …
* Câu hỏi phủ định
* Câu nghi vấn có nghi vấn, phỏng đoán hoặc ngập ngừng với các từ như không biết, có thể, biết, liệu hoặc …
* Câu nghi vấn thực chất là câu cảm thán với các từ nghi vấn như bao nhiêu, bấy nhiêu, tại sao … vậy …
4. Câu hỏi tu từ tiếng Anh
Trong tiếng Anh, câu hỏi tu từ hay câu hỏi tu từ là câu hỏi có dấu chấm hỏi ở cuối câu nhưng không yêu cầu câu trả lời. Mọi người thường sử dụng loại câu hỏi này để diễn đạt điều gì đó cần xem xét hoặc để làm rõ một tình huống. Câu hỏi tu từ được sử dụng khác với câu hỏi có / không hoặc câu hỏi thông tin như cái gì, ở đâu, cái nào, tại sao, bao nhiêu / bao nhiêu / xa / thường xuyên / vv, khi nào / mấy giờ. Trong tiếng Anh, câu hỏi tu từ được sử dụng trong các trường hợp sau:
4.1. Câu hỏi tu từ để thu hút sự chú ý
Để gây sự chú ý, các câu hỏi tu từ được sử dụng để chỉ ra điều gì đó quan trọng và hàm ý của nó. Loại câu hỏi tu từ này không phải để tìm kiếm câu trả lời, mà là để đưa ra một tuyên bố.
4.2. Câu hỏi tu từ thể hiện tâm trạng tồi tệ
Mọi người có thể sử dụng các câu hỏi tu từ để thể hiện một tâm trạng tồi tệ hoặc thất vọng.
Ví dụ: Bạn đã sai ở đâu? ——Meaning: Không hiểu sao dạo này mình gặp nhiều khó khăn như vậy. (Tôi đang làm gì sai? – Có nghĩa là: Tôi không hiểu tại sao gần đây tôi gặp rất nhiều khó khăn.)
4.3. Câu hỏi tu từ cho tình huống dở khóc dở cười h3>
Mọi người có thể sử dụng các câu hỏi tu từ để diễn đạt những tình huống dở khóc dở cười. Trong trường hợp này, câu hỏi tu từ mang một ý nghĩa hoàn toàn khác.
Ví dụ: Tôi có thể làm gì với giáo viên đó? – Nghĩa là: Tôi không làm được gì cả. Vì giáo viên không hữu ích lắm. (Tôi có thể làm gì với giáo viên đó? – Nghĩa là: Tôi không thể làm gì được. Bởi vì giáo viên đó không hữu ích.)
4.4 .Câu hỏi có / không có tu từ và tu từ cho những điều tích cực
Các câu hỏi tu từ phủ định có thể được sử dụng để gợi ý các tình huống tích cực. Ví dụ: Tôi có vui mừng được gặp bạn không? – Ý nghĩa: Tôi rất vui được gặp bạn
4.5. Câu hỏi hùng biện về những vấn đề lớn trong cuộc sống
Ở dạng này, câu hỏi tu từ đặt ra một câu hỏi khiến ai cũng phải suy nghĩ.
Nói chung, dù trong tiếng Việt hay tiếng Anh, câu hỏi tu từ đều là những câu có dấu chấm hỏi ở cuối, nhưng mục đích của nó không phải để hỏi mà nhằm thể hiện một hàm ý ẩn ý nào đó của người nói.
Để các bạn tiện theo dõi, các câu hỏi tu từ đã được trả lời rất dễ hiểu và dễ hiểu ở phần trên. Các em cần hiểu rõ khái niệm dạng câu hỏi này và hình thức, phương pháp sử dụng thì mới có thể nắm được đầy đủ nội dung kiến thức.
Câu hỏi tu từ là những câu hỏi không yêu cầu câu trả lời. Đó là một câu hỏi hướng tâm trí của người đọc đến một thứ gì đó để tăng trí tưởng tượng của người đọc. và nâng cao sức biểu đạt của đoạn thơ.
Câu hỏi tu từ là một dạng câu hỏi được sử dụng rất nhiều trong văn học nghệ thuật. Những câu hỏi như vậy không nhằm mục đích tìm kiếm câu trả lời hoặc làm rõ các vấn đề. Nhưng phải nhắc lại, nhấn mạnh những gì người nói muốn truyền đạt.
Trong câu hỏi tu từ, nghĩa của câu hỏi vẫn chưa quan trọng, còn nghĩa bổ sung là ý mà người viết (người nói) muốn nhấn mạnh và người đọc (người nghe) cần lưu ý. Hỏi là một biểu hiện, không phải là một mục tiêu. ”
“Cách truyền thống để kiểm tra câu hỏi là đề cập đến hiện tượng trong câu hỏi tu từ. Đó là cách sử dụng câu hỏi không có câu trả lời và thường hỏi về những gì đã biết, nhằm khơi dậy hứng thú và đưa bài viết vào cuộc sống.
Ví dụ về câu hỏi tu từ trong thơ:
bạn là ai? Cô gái hay cô tiên?
Có thể thấy câu hỏi tu từ trên, tác giả không cần hỏi cũng biết. Mục đích của đoạn thơ trên là để thở dài và khẳng định vẻ đẹp của người con gái.
Câu hỏi từ wiki
Hùng biện là nghệ thuật nói được thiết kế để cải thiện khả năng trình bày, thuyết phục và truyền cảm hứng cho một số đối tượng tiếp thu nhất định của người nói và người viết trong một tình huống nhất định.
Vấn đề tu từ của nhà thơ
Đây là dạng câu hỏi không có câu trả lời, hoặc câu trả lời nằm trong chính câu hỏi, thường được sử dụng trong thơ ca. Trong lời ăn tiếng nói hàng ngày, thường gặp những câu hỏi tu từ, nhưng chúng đều là chuyện thường tình.
Việc sử dụng các câu hỏi tu từ là gì
Đặt câu hỏi mà không yêu cầu câu trả lời, nhưng nhấn mạnh các ý nghĩa khác nhau.
Các câu hỏi liên quan đến tiếng Anh
“Rhetorical question” dịch sang tiếng Anh là câu hỏi tu từ.
Rhetorical question là dạng câu hỏi để gây ấn tượng chứ chẳng phải để trả lời.
Ví dụ:
When a speaker states, “How much longer must our people endure this injustice?”, no formal answer is expected.
Khi một người phát biểu: “Mọi người của chúng ta còn phải chịu đựng sự bất công này bao lâu nữa?” Không có câu trả lời chính thức được mong đợi.
HIỆU QUẢ CỦA CÂU HỎI TU TỪ
Biểu hiện của câu hỏi tu từ:
Có hình thức nghi vấn.
Ngầm ẩn một nội dung khẳng định hoặc phán đoán.
Mục đích là nhằm khẳng định, nhấn mạnh ý của người nói. Hay đôi khi là ẩn dụ, nói lái đi ý kiến chê trách về một vấn đề nào đó.
Tùy vào mục đích người sử dụng, câu hỏi tu từ hầu như đều mang lại hiệu quả tức thì. Nhưng đôi khi, người nghe không hiểu dụng ý của người nói. Câu hỏi tu từ sẽ mất đi tác dụng.
SOẠN BÀI CÂU HỎI TU TỪ
Bài tập về câu hỏi tu từ khá đa dạng. Nhưng chủ yếu chúng xuất hiện trong thơ. Bởi lẽ cần sự ngắn gọn súc tích.
Một câu hỏi muốn đạt được hiệu quả cao nhất thì cần ngắn gọn và đi vào chủ đề chính.
Câu hỏi tu từ cũng vậy, muốn nhấn mạnh thì đưa thẳng chủ thể trữ tình vào và cảm thán.
Hạnh phúc nào không là hạnh phúc đầu tiên?
Tôi nói thế bao giờ?
PHÂN BIỆT CÂU HỎI TU TỪ VÀ BIỆN PHÁP TU TỪ
Dưới đây là một số khái niệm về biện pháp tu từ.
Biện pháp tu từ:
Khi nói và viết ngoài những cách sử dụng ngôn ngữ thông thường còn có thể sử dụng ngôn ngữ theo một cách đặc biệt gọi là biện pháp tu từ.
Biện pháp tu từ là những cách kết hợp ngôn ngữ đặc biệt ở một đơn vị ngôn ngữ nào đó (từ, câu, văn bản) trong một ngôn ngữ cảnh cụ thể nhằm mục đích tạo ra một hiệu quả nhất định với người đọc, người nghe như ấn tượng về một hình ảnh, một cảm xúc, một thái độ…
So với cách sử dụng ngôn ngữ thông thường, sử dụng biện pháp tu từ đúng sẽ tạo nên những giá trị đặc biệt trong biểu đạt và biểu cảm.
Biện pháp tu từ trong văn bản nghệ thuật
Trong tiếng Việt, các biện pháp tu từ rất phong phú, đa dạng. Do khả năng biểu đạt, biểu cảm đặc biệt, các biện pháp tu từ rất được chú trọng sử dụng trong những văn bản nghệ thuật.
Với một văn bản nghệ thuật, người ta có thể sử dụng một hoặc nhiều biện pháp tu từ khác nhau và thậm chí có thể khai thác tối đa sức mạnh nghệ thuật của một vài biện pháp tu từ nào đó.
Góp phần tạo nên dấu ấn cá nhân độc đáo trong nghệ thuật sử dụng các biện pháp tu từ.
Các biện pháp tu từ từ vựng: So sánh, ẩn dụ, nhân hoá, hoán dụ, điệp ngữ, chơi chữ, nói quá, nói giảm – nói tránh…
Với kiến thức trên, bạn có thể viết đoạn văn có sử dụng câu hỏi tu từ một cách đơn giản phải không nào!
Ví dụ về câu hỏi tu từ
Câu hỏi tu từ là loại câu hỏi được dùng nhiều trong văn học nghệ thuật. Dạng câu hỏi này không nhằm mục đích tìm kiếm câu trả lời, làm rõ vấn đề. Mà nhằm mục đích khẳng định lại, nhấn mạnh nội dung mà người nói người viết muốn gửi gắm.
Trong câu hỏi tu từ ý nghĩa nghi vẫn không phải là quan trọng, ý nghĩa tình thái bổ sung mới là ý nghĩa mà người viết (nói) muốn nhấn mạnh và người đọc (nghe) cần phải chú ý. Hỏi chỉ là cách thức thể hiện chứ không phải mục đích”
“Một thói quen cổ truyền trong việc xem xét câu nghi vấn là nêu lên hiện tượng trong câu nghi vấn tu từ học. Đó là cách dùng câu nghi vấn không cần câu trả lời và nhiều khi hỏi về những điều đã biết, nhằm thu hút sự quan tâm và làm cho thế văn trở nên hoạt bát”
Ví dụ về câu hỏi tu từ trong thơ văn:
Em là ai? Cô gái hay nàng tiên?
Có thể thấy câu hỏi tu từ trên, tác giả không dùng để hỏi. Mục đích của câu thơ trên là để cảm thán, khẳng định vẻ đẹp của cô gái.
CÂU HỎI TU TỪ WIKI
Tu từ học là nghệ thuật nói chuyện, nhằm mục đính tăng cường khả năng trình bày, thuyết phục và động viên những đối tượng tiếp thu nhất định của người nói và người viết trong những tình huống cụ thể
CÂU HỎI TU TỪ TRONG THƠ
Đó là dạng câu hỏi được đặt ra mà không cần câu trả lời hoặc câu trả lời nằm ngay chính trong câu hỏi, thường dùng trong văn thơ. Trong lời nói bình thường ngoai đời cũng hay gặp câu hỏi tu từ nhưng mà là loại bình dân.
CÂU HỎI TU TỪ CÓ TÁC DỤNG GÌ
Là đặt câu hỏi nhưng không đòi hỏi câu trả lời mà nhằm nhấn mạnh một ý nghĩa khác.
CÂU HỎI TU TỪ TRONG TIẾNG ANH
“Câu hỏi tu từ” dịch ra tiếng Anh là rhetorical question.
Rhetorical question là dạng câu hỏi để gây ấn tượng chứ chẳng phải để trả lời.
Ví dụ:
When a speaker states, “How much longer must our people endure this injustice?”, no formal answer is expected.
Khi một người phát biểu: “Mọi người của chúng ta còn phải chịu đựng sự bất công này bao lâu nữa?” Không có câu trả lời chính thức được mong đợi.
1. Câu hỏi không cần trả lời
Câu hỏi không phải luôn luôn chỉ để hỏi thông tin. Trong nhiều ngôn ngữ, câu hỏi có câu trả lời rõ ràng vẫn có thể được dùng như một cách đơn giản để thu hút sự chú ý đến thứ gì đó. Những câu hỏi thuộc lại này được gọi là câu hỏi tu từ.
Ví dụ:
Do you know what time it is? (= You’re late.)
(Anh có biết mấy giờ rồi không?) (= Anh đến muộn rồi.)
Who’s a lovely baby? (= You’re a lovely baby.)
(Ai là đứa bé đáng yêu nào?) (Cháu là một đứa bé đáng yêu.)
I can’t find my coat. ~ What’s this, then? (= Here it is, stupid.)
(Tớ không tìm thấy cái áo khoác của tớ đâu. ~ Thế đây là cái gì?) (= Đây này, đồ ngốc)
Thông thường, câu hỏi tu từ thu hút sự chú ý đến một tình huống phủ định – câu trả lời luôn là No, hoặc không có câu trả lời cho câu hỏi.
Ví dụ:
What’s the use of asking her? (= It’s no use asking her.)
(Hỏi cô ấy thì được gì?) (= Hỏi cô ấy cũng vô ích thôi.)
Where’s my money? (= You haven’t paid me.)
(Tiền của tôi đâu?) (= Anh chưa trả tiền cho tôi.)
I can run faster than you. ~ Who cares? (= Nobody cares.)
(Tớ có thể chạy nhanh hơn cậu. ~ Ai thèm quan tâm?) (= Không ai quan tâm cả.)
Are we going to let them do this to us? (= We aren’t …)
(Chúng ta định để họ làm thế với chúng ta sao?) (= Chúng ta không…)
Have you lost your tongue? (= Why don’t you say anything?)
(Anh bị mất lưỡi rồi à?) (= Sao anh không nói gì cả?)
Why don’t you take a taxi? (= There’s no reason not to.)
(Sao anh không bắt tắc-xi?) (= Không có lý do nào để không làm thế.)
2. Why/How should…?
Why should…? có thể dùng với thái độ gây gổ để từ chối một lời đề nghị, yêu cầu và chỉ thị.
Ví dụ:
Ann’s very unhappy. ~ Why should I care?
(Ann rất không vui. ~ Sao tôi phải quan tâm?)
Could your wife help us in the office tomorrow? ~ Why should she? She doesn’t work for you.
(Ngày mai vợ anh có thể giúp chúng ta trong văn phòng không? ~ Sao cô ấy phải làm? Cô ấy còn chẳng làm việc cho anh.)
How should/would I know? là câu trả lời có ý gây hấn cho một câu hỏi nào đó.
Ví dụ:
What time does the film start? ~ How should I know?
(Mấy giờ phim chiếu? ~ Làm sao tôi biết được?)
3. Câu hỏi yes/no phủ định
Câu hỏi yes/no phủ định thường chỉ ra rằng người nói muốn câu trả lời Yes hoặc những câu đáp mang tính tích cực khác.
Ví dụ:
Haven’t I done enough for you? (= I have done enough for you.)
(Tôi vẫn chưa làm đủ thứ cho anh sao?) (= Tôi đã làm đủ thứ cho anh.)
Didn’t I tell you it would rain? (= I told you …)
(Không phải tớ đã bảo cậu trời sẽ mưa sao?) (= Tớ đã bảo cậu…)
Don’t touch that! ~ Why shouldn’t I? (= I have a perfect right to.)
(Đừng có chạm vào đó! ~ Sau lại không được chứ?) (= Tôi hoàn toàn có quyền để chạm vào.)
HIỆU QUẢ CỦA CÂU HỎI TU TỪ
Biểu hiện của câu hỏi tu từ:
Có hình thức nghi vấn.
Ngầm ẩn một nội dung khẳng định hoặc phán đoán.
Mục đích là nhằm khẳng định, nhấn mạnh ý của người nói. Hay đôi khi là ẩn dụ, nói lái đi ý kiến chê trách về một vấn đề nào đó.
Tùy vào mục đích người sử dụng, câu hỏi tu từ hầu như đều mang lại hiệu quả tức thì. Nhưng đôi khi, người nghe không hiểu dụng ý của người nói. Câu hỏi tu từ sẽ mất đi tác dụng.
SOẠN BÀI CÂU HỎI TU TỪ
Bài tập về câu hỏi tu từ khá đa dạng. Nhưng chủ yếu chúng xuất hiện trong thơ. Bởi lẽ cần sự ngắn gọn súc tích.
Một câu hỏi muốn đạt được hiệu quả cao nhất thì cần ngắn gọn và đi vào chủ đề chính.
Câu hỏi tu từ cũng vậy, muốn nhấn mạnh thì đưa thẳng chủ thể trữ tình vào và cảm thán.
Hạnh phúc nào không là hạnh phúc đầu tiên?
Tôi nói thế bao giờ?
Đặc điểm của câu hỏi tu từ
Có thể đến đây bạn đã hiểu câu hỏi tu từ là gì rồi, tuy nhiên thế nào thì được gọi là câu hỏi tu từ, dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn những đặc điểm của một câu hỏi tu từ. Dựa vào những đặc điểm này chúng ta có thể phân biệt được với những dạng câu khác. Cụ thể như sau:
- Câu hỏi tu từ bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ muốn nhấn mạnh một nội dung nào đó của người nói.
- Câu hỏi tu từ có hình thức của một câu nghi vấn với dấu hỏi chấm ở cuối câu.
- Câu hỏi tu từ luôn ngầm ẩn một nội dung phán đoán nào đó, nó có thể là khẳng định hoặc phủ định nội dung phán đoán của người đặt câu hỏi.
- Câu hỏi tu từ được dùng với mục đích là khẳng định và nhấn mạnh ý mà người nói muốn biểu đạt. Hoặc được dùng theo cách ẩn dụ, nói lái đi nhằm thể hiện ý chê trách một điều gì đó.
- Trong câu hỏi tu từ có từ phủ định nhưng lại mang hàm ý khẳng định ngầm với mệnh đề tương ứng. Và ngược lại, những câu hỏi tu từ không chứa từ phủ định nhưng nội dung của câu lại mang hàm ý thể hiện sự phủ định với mệnh đề tương ứng.
- Câu hỏi tu từ được chia ra làm hai loại đó là câu hỏi tu từ khẳng định và câu hỏi tu từ phủ định.
PHÂN BIỆT CÂU HỎI TU TỪ VÀ BIỆN PHÁP TU TỪ
Dưới đây là một số khái niệm về biện pháp tu từ.
Biện pháp tu từ:
Khi nói và viết ngoài những cách sử dụng ngôn ngữ thông thường còn có thể sử dụng ngôn ngữ theo một cách đặc biệt gọi là biện pháp tu từ.
Biện pháp tu từ là những cách kết hợp ngôn ngữ đặc biệt ở một đơn vị ngôn ngữ nào đó (từ, câu, văn bản) trong một ngôn ngữ cảnh cụ thể nhằm mục đích tạo ra một hiệu quả nhất định với người đọc, người nghe như ấn tượng về một hình ảnh, một cảm xúc, một thái độ…
So với cách sử dụng ngôn ngữ thông thường, sử dụng biện pháp tu từ đúng sẽ tạo nên những giá trị đặc biệt trong biểu đạt và biểu cảm.
Biện pháp tu từ trong văn bản nghệ thuật
Trong tiếng Việt, các biện pháp tu từ rất phong phú, đa dạng. Do khả năng biểu đạt, biểu cảm đặc biệt, các biện pháp tu từ rất được chú trọng sử dụng trong những văn bản nghệ thuật.
Với một văn bản nghệ thuật, người ta có thể sử dụng một hoặc nhiều biện pháp tu từ khác nhau và thậm chí có thể khai thác tối đa sức mạnh nghệ thuật của một vài biện pháp tu từ nào đó.
Góp phần tạo nên dấu ấn cá nhân độc đáo trong nghệ thuật sử dụng các biện pháp tu từ.
Các biện pháp tu từ từ vựng: So sánh, ẩn dụ, nhân hoá, hoán dụ, điệp ngữ, chơi chữ, nói quá, nói giảm – nói tránh…
Phân loại biện pháp tu từ
Hiện nay biện pháp tu từ được chia làm 2 loại đó là biện pháp tu từ về cú pháp và biện pháp tu từ về từ. Trong mỗi loại này lại được chia ra làm nhiều nhánh nhỏ khác nhau. Cụ thể tất cả các biện pháp tu từ như sau:
Các biện pháp tu từ cú pháp
Tu từ về cú pháp được chia thành các loại như
- Biện pháp tu từ về cú pháp dưới dạng câu hỏi tu từ
- Biện pháp tu từ về cú pháp dưới dạng đảo trật tự cú pháp hay còn gọi là đảo ngữ
- Biện pháp tu từ về cú pháp dưới dạng liệt kê
- Biện pháp tu từ về cú pháp dưới dạng câu đặc biệt.
- Biện pháp tu từ về cú pháp dưới dạng điệp cấu trúc câu
Các biện pháp tu từ về từ
Nếu bạn đọc còn chưa biết câu hỏi tu từ là gì thì hãy kéo lên trên để được giải đáp chi tiết nhất về vấn đề này nhé. Còn tiếp theo đây hãy cùng tìm hiểu các biện pháp tu từ mà chúng ta vẫn thường gặp
- Biện pháp tu từ so sánh
- Biện pháp tu từ nhân hóa
- Biện pháp tu từ ẩn dụ
- Biện pháp tu từ hoán dụ
- Biện pháp tu từ điệp ngữ
- Biện pháp tu từ nói quá
- Biện pháp tu từ nói giảm nói tránh
- Biện pháp tu từ chơi chữ
- Biện pháp tu từ tương phản
- Biện pháp tu từ điệp từ điệp ngữ.
Các biện pháp tu từ lớp 6
Chúng ta đã được học và làm quen với các biện pháp tu từ trong chương trình ngữ văn lớp 6. Đây là một trong những phần kiến thức rất quan trọng của môn ngữ văn lớp 6 buộc chúng ta phải nắm được.
Vậy trong phạm vi kiến thức bộ môn ngữ văn của lớp 6 chúng ta đã học những biện pháp tu từ nào trong số những biện pháp tu từ vừa được liệt kê ở phía trên? Cùng chúng tôi khám phá điều này trong phần dưới đây của bài viết nhé!
Trong chương trình ngữ văn lớp 6 chúng ta được học 4 biện pháp tu từ đó là so sánh, nhân hóa, ẩn dụ và hoán dụ.
Biện pháp so sánh
Phương pháp tu từ so sánh chính là việc thực hiện đối chiếu 2 sự vật có các điểm tương đồng với nhau để làm nổi bật những đặc điểm riêng biệt của đối tượng đó.
Đồng thời nó làm cho việc diễn đạt trở nên sống động, giàu cảm xúc và giàu hình ảnh hơn. Có 2 loại so sánh đó là so sánh không ngang bằng và so sánh ngang bằng.
Biện pháp nhân hóa
Nhân hóa là biện pháp tu từ được dùng để biến những sự vật vô tri vô giác trở nên sống động và có tình cảm, cảm xúc cùng hành động giống như của con người.
Dựa trên cách thức biến đổi sự vật, nhân hóa được chia thành 3 loại đó là: Dùng từ ngữ để chỉ hoạt động, trạng thái của con người cho vật; gọi tên vật giống như cách gọi tên người; trò chuyện với vật giống như trò chuyện với người;
Biện pháp ẩn dụ
Ẩn dụ là phép tu từ gọi tên sự vật này bằng tên một sự vật khác dựa trên sự tương đồng giữa hai vật. Phép tu từ ẩn dụ được chia làm 4 loại đó là: ẩn dụ phẩm chất, ẩn dụ hình thức,ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, ẩn dụ cách thức.
Biện pháp hoán dụ
Hoán dụ là biện pháp tu từ gọi tên một sự vật bằng tên một sự vật khác dựa trên mối quan hệ tương cận của hai vật. Biện pháp tu từ hoán dụ được chia làm 4 loại là: Lấy vật chứa thay cho vật bị chứa; lấy một bộ phận thay thế cho toàn thể; lấy cái cụ thể thay thế cho cái trừu tượng, lấy dấu hiệu để thay cho vật mang dấu hiệu.
5 ví dụ về câu hỏi tu từ có trong ca dao hoặc thơ
VD1 :
Bây giờ Mận mới hỏi Đào
Vườn hồng có lối ai vào hay chưa ?
VD2 :
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ?
VD3 :
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu ?
VD4 :
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà ?
VD5 :
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
Ví dụ về câu hỏi tu từ và tác dụng
Trả lời (2)
I.
1. Quýt làm cam chịu (nhân hoá)
2. Anh em như thể tay chân
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần (so sánh)
3. Lá lành đùm lá rách, lá rách ít đùm lá rách nhiều (nhân hoá)
4. Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn (nhân hoá)
5. Đường vô xứ Huế quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ (so sánh)
6. Thân em như củ ấu gai
Ruột trong thì trắng, vỏ ngoài thì đen (so sánh)
7. Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai (so sánh)
8. Thân em như thể bèo trôi,
Sóng dập gió dồi, biết ghé vào đâu? (so sánh)
9. Thân em như tấm lụa điều
Đã đông nơi chuộng lại nhiều nơi thương.(so sánh)
10. Thân em như thể hoa lài,
Hỡi người quân tử thương ai mà gầy. (so sánh)
II.
-Áo nâu liền với áo xanh
Nông thôn cùng với thị thành đứng lên
-Tai làm hàm nhai
-Mới tìm được nấy
-Vì lợi ích mười năm trồng cây
vì lợi ích trăm năm trồng người
-bàn tay ta làm nên tất cả
-một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao
-Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng đất đỏ
-Lạ gì bỉ sắc tư phong
Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen
-Râu hùm hàm én mày ngài
Vai năm tấc rộng thân mười thước cao
-Cỏ non xanh rợn chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
1. Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
2. Vườn ai mướt quá xanh như ngọc?
3.
Mẹ con đàn lợn âm dương
Chia lìa đôi ngả
Đám cưới chuột đang tưng bừng rộn rã
Bây giờ tan tác về đâu?”
4.
Ai mà lấy thúng úp voi,
Úp sao cho khỏi lòi vòi, lòi đuôi?
5.
Đêm qua ra đứng bờ ao,
Trông cá: cá lặn; trông sao: sao mờ.
Buồn trông con nhện chăng tơ,
Nhện ơi, nhện hỡi, nhện chờ mối ai?
Buồn trông chênh chếch sao Mai,
Sao ơi, sao hỡi, nhớ ai sao mờ?
Hãy giúp mọi người biết câu trả lời này thế nào?
* 5 ví dụ về ca dao hoặc thơ có câu hỏi tu từ :
1. Trải mấy thu nay vẫn hãy còn,
Cớ sao khi khuyết lại khi tròn?
Hỏi con Bạch Thố đà bao tuổi?
Hỏi chị Hằng Nga đã mấy con?
Đêm tối cớ sao soi gác tía?
Ngày xanh còn thẹn mấy vầng tròn.
Năm canh lơ lửng chờ ai đó?
Hay có tình riêng mấy nước non ?
( Vấn Nguyệt – Hồ Xuân Hương ).
2. Nếu mình hiếu với mẹ cha,
Chắc con cũng hiếu với ta khác gì?
Nếu mình ăn ở vô nghì,
Đừng mong con hiếu làm gì uổng công?
3. Bây giờ Mận mới hỏi Đào
Vườn hồng có lối ai vào hay chưa ?
4. Đôi ta như ruộng năm sào,
Cách bờ ở giữa làm sao cho liền ?
5. Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay ?
1. Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
2. Vườn ai mướt quá xanh như ngọc?
3.
Mẹ con đàn lợn âm dương
Chia lìa đôi ngả
Đám cưới chuột đang tưng bừng rộn rã
Bây giờ tan tác về đâu?”
4.
Ai mà lấy thúng úp voi,
Úp sao cho khỏi lòi vòi, lòi đuôi?
5.
Đêm qua ra đứng bờ ao,
Trông cá: cá lặn; trông sao: sao mờ.
Buồn trông con nhện chăng tơ,
Nhện ơi, nhện hỡi, nhện chờ mối ai?
Buồn trông chênh chếch sao Mai,
Sao ơi, sao hỡi, nhớ ai sao mờ?
1. Trải mấy thu nay vẫn hãy còn,
Cớ sao khi khuyết lại khi tròn?
Hỏi con Bạch Thố đà bao tuổi?
Hỏi chị Hằng Nga đã mấy con?
Đêm tối cớ sao soi gác tía?
Ngày xanh còn thẹn mấy vầng tròn.
Năm canh lơ lửng chờ ai đó?
Hay có tình riêng mấy nước non ?
( Vấn Nguyệt – Hồ Xuân Hương ).
2. Nếu mình hiếu với mẹ cha,
Chắc con cũng hiếu với ta khác gì?
Nếu mình ăn ở vô nghì,
Đừng mong con hiếu làm gì uổng công?
3. Bây giờ Mận mới hỏi Đào
Vườn hồng có lối ai vào hay chưa ?
4. Đôi ta như ruộng năm sào,
Cách bờ ở giữa làm sao cho liền ?
5. Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay ?
Tác dụng câu hỏi tu từ
Phân biệt câu hỏi tu từ với câu hỏi thường
So với câu hỏi tu từ, câu hỏi thường là câu dùng để hỏi thông tin nhằm mục đích làm sáng tỏ một nội dung nào đó mà người hỏi chờ đợi câu trả lời từ người được hỏi. Do đó, trong câu nghi vấn sẽ gồm ít nhất 2 chủ thể là người hỏi và người được hỏi. Đó là câu hỏi trực tiếp, trong đó người hỏi nêu câu hỏi còn người được hỏi nghe câu hỏi và trả lời. Hoặc là câu hỏi gián tiếp qua một công cụ nào đó như nêu câu hỏi qua thư và câu trả lời qua thư từ người được hỏi. Câu nghi vấn thường được dùng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày.
Trong khi đó, câu hỏi tu từ được dùng nhiều trong lĩnh vực văn học – nghệ thuật, được người hỏi đưa ra không nhằm mục đích tìm hiểu, muốn làm rõ vấn đề cũng như không cần câu trả lời mà chỉ nhằm mục đích khẳng định, nhấn mạnh nội dung nào đó mà tác giả muốn gửi gắm qua câu hỏi ấy. Đối với câu hỏi tu từ, có thể xác định người đặt câu hỏi nhưng không xác định rõ người được hỏi là ai.
Câu nghi vấn có nhiều dạng câu hỏi khác nhau, được tác giả Cao Xuân Hạo (2004) chia thành các loại câu hỏi của tiếng Việt như sau:
* Câu hỏi chính danh bao gồm:
+ Câu hỏi có/không
+ Câu hỏi chuyên biệt giống một câu trần thuật có yếu tố nghi vấn.
+ Câu hỏi hạn định
+ Câu hỏi siêu ngôn ngữ mở đầu là “có phải” và cuối câu có từ “không”
+ Câu hỏi phái sinh có cuối câu là từ “đúng không”/(có) phải không/chứ/phỏng/sao/hả?
+ Câu hỏi có từ cuối là nhỉ và nhé
– Câu hỏi có tính chất cầu khiến không mong đợi thông tin mà muốn yêu cầu người khác theo cách phi ngôn ngữ.
– Câu hỏi có giá trị khẳng định với những từ ngữ đặt ở cuối câu như chứ sao? Chứ ai? Chứ còn gì nữa?…
– Câu nghi vấn có tính chất phủ định
– Câu nghi vấn có tính chất ngờ vực, phỏng đoán hay ngần ngại với những từ ngữ như không biết, phải chăng, biết, liệu, hay là,…
– Câu nghi vấn có tính chất cảm thán với những từ ngữ nghi vấn như bao nhiêu, biết mấy, sao … thế,…